Kto nie kocha aromatycznej szarlotki z jabłkami? Dla osób na diecie bezglutenowej to klasyczne ciasto często pozostaje tylko wspomnieniem. Na szczęście, dzięki dostępności różnych mąk bezglutenowych, można stworzyć równie pyszną wersję tego przysmaku bez glutenu. Dodanie warstwy budyniu sprawia, że ciasto nabiera kremowej konsystencji i staje się jeszcze bardziej wyjątkowe. Ten przepis na szarlotkę bezglutenową z budyniem łączy w sobie kruchość spodu, słodko-kwaśny smak jabłek i aksamitną warstwę budyniową. Jest prosty w wykonaniu i z pewnością zachwyci nawet osoby, które na co dzień nie stosują diety bezglutenowej.
Składniki na szarlotkę bezglutenową z budyniem
Przygotowanie bezglutenowej szarlotki wymaga odpowiedniego doboru składników, które zapewnią właściwą strukturę ciasta bez użycia tradycyjnej mąki pszennej. Poniżej znajdziesz listę wszystkich potrzebnych produktów, podzieloną na trzy główne elementy: kruche ciasto bezglutenowe, nadzienie jabłkowe oraz warstwę budyniową.
Składniki na kruche ciasto bezglutenowe:
- 200 g mieszanki mąk bezglutenowych (np. ryżowa, kukurydziana, ziemniaczana w proporcji 2:1:1)
- 100 g masła (schłodzonego)
- 80 g cukru (najlepiej drobnego)
- 1 jajko
- 1/2 łyżeczki bezglutenowego proszku do pieczenia
- 1 łyżeczka ksantanu (stabilizator ciasta bezglutenowego)
- Szczypta soli
Składniki na nadzienie jabłkowe:
- 1 kg jabłek (najlepiej kwaśnych, typu szara reneta lub antonówka)
- 2 łyżki cukru
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1 łyżka soku z cytryny
- 1 łyżka mąki ziemniaczanej
Składniki na warstwę budyniową:
- 500 ml mleka (można zastąpić mlekiem roślinnym)
- 2 żółtka
- 3 łyżki cukru
- 2 łyżki mąki ziemniaczanej
- 1 łyżka mąki kukurydzianej
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
Przygotowanie bezglutenowej szarlotki krok po kroku
Tworzenie bezglutenowej szarlotki z budyniem wymaga kilku etapów przygotowania. Każdy z nich jest prosty, ale warto poświęcić im odpowiednią uwagę, aby ciasto wyszło idealnie kruche, a budyń miał aksamitną konsystencję.
Przygotowanie kruchego ciasta bezglutenowego:
1. W misce wymieszaj wszystkie suche składniki: mieszankę mąk bezglutenowych, cukier, proszek do pieczenia, ksantan i sól.
2. Dodaj pokrojone w kostkę, zimne masło i rozcieraj palcami aż powstanie kruszonka.
3. Wbij jajko i szybko zagnieć ciasto, formując kulę. Pamiętaj, aby nie wyrabiać ciasta zbyt długo, gdyż może stracić kruchość.
4. Zawiń ciasto w folię spożywczą i wstaw do lodówki na minimum 30 minut.
Wskazówka: Jeśli nie masz gotowej mieszanki mąk bezglutenowych, najlepiej sprawdza się połączenie mąki ryżowej, kukurydzianej i ziemniaczanej. Ksantan jest kluczowym składnikiem, który zastępuje gluten i nadaje ciastu odpowiednią strukturę i elastyczność.
Przygotowanie nadzienia jabłkowego:
1. Jabłka obierz, usuń gniazda nasienne i pokrój w cienkie plastry lub średniej wielkości kostkę.
2. W dużej misce wymieszaj pokrojone jabłka z cukrem, cynamonem i sokiem z cytryny.
3. Dodaj mąkę ziemniaczaną i dokładnie wymieszaj – zapobiegnie to nadmiernemu puszczaniu soku przez jabłka podczas pieczenia.
Wskazówka: Wybieraj twarde, lekko kwaśne jabłka, które nie rozpadną się podczas pieczenia. Jeśli lubisz bardziej intensywny smak, możesz dodać więcej cynamonu lub odrobinę kardamonu dla intrygującej nuty.
Przygotowanie warstwy budyniowej:
1. W rondelku zagotuj 400 ml mleka z cukrem i ekstraktem waniliowym.
2. W pozostałym zimnym mleku (100 ml) rozmieszaj żółtka, mąkę ziemniaczaną i kukurydzianą, aby nie było grudek.
3. Gdy mleko zacznie się gotować, wlej do niego mieszankę z żółtkami, cały czas energicznie mieszając.
4. Gotuj na małym ogniu, nieustannie mieszając, aż budyń zgęstnieje (około 2-3 minuty).
5. Zdejmij z ognia i przykryj powierzchnię folią spożywczą (aby zapobiec tworzeniu się kożucha), odstaw do przestudzenia.
Składanie i pieczenie szarlotki bezglutenowej z budyniem:
1. Rozgrzej piekarnik do 180°C (góra-dół).
2. Formę o wymiarach około 24×24 cm wyłóż papierem do pieczenia.
3. Wyjmij ciasto z lodówki, podziel na dwie części (około 2/3 i 1/3).
4. Większą część rozwałkuj i wyłóż na dno formy, nakłuwając widelcem w kilku miejscach.
5. Podpiecz spód przez 10 minut.
6. Na podpieczony spód wyłóż równomiernie jabłka.
7. Na jabłka wylej przestudzony budyń, rozprowadzając go równomiernie.
8. Pozostałą część ciasta zetrzyj na tarce o grubych oczkach i posyp wierzch szarlotki.
9. Piecz w rozgrzanym piekarniku przez około 40-45 minut, aż wierzch nabierze złotego koloru.
10. Po upieczeniu pozostaw szarlotkę do całkowitego wystudzenia przed krojeniem.
Wskazówka: Ciasto bezglutenowe jest bardziej kruche niż tradycyjne, dlatego warto użyć papieru do pieczenia również do rozwałkowania ciasta, co znacznie ułatwi przeniesienie go do formy bez ryzyka rozpadnięcia.
Wartości odżywcze szarlotki bezglutenowej z budyniem
Szarlotka bezglutenowa z budyniem, mimo że jest deserem, dostarcza również wartościowych składników odżywczych. Poniżej przedstawiamy przybliżone wartości odżywcze jednej porcji (1/12 całego ciasta):
- Kalorie: około 280 kcal
- Białko: 4 g
- Węglowodany: 42 g (w tym cukry: 24 g)
- Tłuszcze: 11 g (w tym nasycone: 6 g)
- Błonnik: 3 g
Jabłka są cennym źródłem witaminy C, pektyn oraz przeciwutleniaczy. Mąki bezglutenowe, szczególnie kukurydziana i ryżowa, dostarczają witamin z grupy B oraz minerałów takich jak magnez i fosfor. Warto pamiętać, że wartości te są przybliżone i mogą się różnić w zależności od dokładnych proporcji i rodzaju użytych składników.
Porady dla idealnej szarlotki bezglutenowej
Wybór odpowiednich mąk bezglutenowych
Sukces bezglutenowej szarlotki w dużej mierze zależy od odpowiedniego doboru mąk. Warto eksperymentować z różnymi proporcjami, aby znaleźć idealną dla siebie mieszankę. Popularne opcje to:
- Mąka ryżowa – nadaje lekkość i delikatność
- Mąka kukurydziana – dodaje charakterystyczny smak i złocisty kolor
- Mąka ziemniaczana – poprawia strukturę i kruchość
- Skrobia tapiokowa – pomaga uzyskać elastyczność
- Gotowe mieszanki bezglutenowe (np. Schär) – wygodne rozwiązanie dla początkujących
Wskazówka: Jeśli używasz gotowej mieszanki bezglutenowej, sprawdź czy zawiera już ksantan lub gumę guar. Jeśli tak, możesz pominąć dodatkowy ksantan w przepisie lub zmniejszyć jego ilość.
Rozwiązywanie typowych problemów
Problem: Ciasto jest zbyt kruche i rozpada się
Rozwiązanie: Dodaj więcej ksantanu (do 1 łyżeczki na 200g mąki) lub użyj więcej jajka jako spoiwa. Możesz też dodać łyżkę jogurtu naturalnego, który zwiększy elastyczność ciasta.
Problem: Budyń jest zbyt rzadki
Rozwiązanie: Upewnij się, że gotujesz budyń wystarczająco długo, aż zgęstnieje. Możesz też zwiększyć ilość mąki ziemniaczanej o 1/2 łyżki lub dodać łyżeczkę żelatyny do gorącego budyniu.
Problem: Jabłka puszczają zbyt dużo soku
Rozwiązanie: Wymieszaj jabłka z mąką ziemniaczaną przed ułożeniem na cieście lub użyj twardszych odmian jabłek. Możesz też podsmażyć jabłka na patelni przez 5 minut, aby odparowała część soku.
Warianty szarlotki bezglutenowej
Podstawowy przepis na szarlotkę bezglutenową z budyniem można modyfikować na wiele sposobów, dostosowując go do własnych preferencji smakowych:
Szarlotka bezglutenowa z bezą
Zamiast kruszonki na wierzchu, możesz przygotować bezę. Ubij 3 białka z 150g cukru na sztywną pianę, wyłóż na wierzch budyniu i zapiekaj w niższej temperaturze (160°C) przez około 20-25 minut, aż beza lekko się zarumieni. Taka wersja jest szczególnie efektowna i doskonale kontrastuje z kwaskowatymi jabłkami.
Szarlotka bezglutenowa z kokosem
Dodaj do ciasta 50g wiórków kokosowych i zastąp część mąki (około 50g) mąką kokosową. Możesz też posypać wierzch szarlotki prażonymi wiórkami kokosowymi. Kokos nada wypiekom egzotycznego aromatu i wzbogaci teksturę ciasta.
Szarlotka bezglutenowa z orzechami
Dodaj do kruszonki na wierzchu 50g posiekanych orzechów (włoskich, laskowych lub migdałów), które wzbogacą smak i dodadzą chrupkości. Orzechy można również dodać do nadzienia jabłkowego dla uzyskania bardziej złożonego smaku.
Wskazówka: Szarlotka bezglutenowa najlepiej smakuje następnego dnia po upieczeniu, gdy wszystkie smaki się przegryzą. Przechowuj ją w lodówce do 3-4 dni. Możesz ją również zamrozić w porcjach na okres do 3 miesięcy.
Najczęściej zadawane pytania
Z jakiej mąki bezglutenowej najlepiej zrobić kruche ciasto?
Najlepsze kruche ciasto bezglutenowe uzyskasz, używając mieszanki różnych mąk. Sprawdzona proporcja to: 50% mąki ryżowej, 25% mąki ziemniaczanej i 25% skrobi kukurydzianej. Dodatek ksantanu jest kluczowy dla uzyskania odpowiedniej struktury ciasta – zastępuje on gluten, który w tradycyjnych wypiekach odpowiada za elastyczność. Jeśli zależy ci na prostocie, możesz użyć gotowej mieszanki bezglutenowej typu „mix C” przeznaczonej do wypieków kruchych.
Czy można dodać budyń do jabłek na szarlotkę?
Tak, dodanie budyniu do szarlotki to świetny pomysł! Możesz albo przygotować oddzielną warstwę budyniową (jak w tym przepisie), albo wymieszać ugotowany, przestudzony budyń bezpośrednio z jabłkami przed ułożeniem na cieście. Ta druga metoda daje bardziej jednolitą konsystencję nadzienia i zapobiega rozwarstwianiu się ciasta podczas krojenia. Budyń wzbogaca smak szarlotki i nadaje jej kremową teksturę, która pięknie kontrastuje z kruchością ciasta.
Jak zrobić krem budyniowy idealny do szarlotki?
Kluczem do idealnego kremu budyniowego jest odpowiednia konsystencja – nie za rzadka, by nie wsiąkał w ciasto, i nie za gęsta, by zachował kremowość. Zawsze rozmieszaj mąkę z zimnym mlekiem i żółtkami przed dodaniem do gotującego się mleka – to zapobiegnie powstawaniu grudek. Gotuj budyń na małym ogniu, nieustannie mieszając, aż zgęstnieje. Dodanie masła (około 20g) do gorącego budyniu nada mu jedwabistą konsystencję i bogatszy smak. Dla intensywniejszego aromatu wanilii, zamiast ekstraktu możesz użyć prawdziwej laski wanilii lub pasty waniliowej.